Türkçe
English
Uluslararası deniz taşımacılığı, ülkeler arasında mal ve hizmetlerin deniz yoluyla taşınması işlemidir. Deniz taşımacılığı en eski taşımacılık yöntemlerinden biridir ve günümüzde hala dünya ticaretinin önemli bir parçasıdır. Ayrıca ülkeler arasındaki ticaretin büyük bir kısmını oluşturur ve dünya ticaret hacminin yaklaşık %90'ı deniz yoluyla gerçekleşir. Özellikle uzun mesafelerde ve büyük miktarlarda mal taşınması gerektiğinde daha ekonomik bir seçenek olabilir. Aynı zamanda yüklerin hassas ve güvenli bir şekilde taşınması yönünden de avantaj sunar. Deniz taşımacılığı sektörü dünya ticaretinin canlılığına ve dünya ekonomisine önemli katkılar sağlamaktadır. Bu nedenle gelişmekte olan ülkeler için de önemli bir iş fırsatıdır.
Uluslararası Deniz Taşımacılığı Yük Çeşitleri
Uluslararası deniz taşımacılığı, taşınacak olan malzemenin türüne, çeşidine ve miktarına bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Bu alanda güvenilir deniz ticareti hizmetleri veren MCL, full konteyner (FCL), parsiyel konteyner (LCL) ithalat/ihracat taşımaları ve özel ekipman desteği ile taşımalar (Flat rack, open top, reefer) gerçekleştirmektedir.
Full konteyner taşımacılığı (FCL), tek bir müşteriye ait olan konteynerin gemiye yüklenerek belirlenen varış limanına kadar taşınması işlemidir. Bu taşıma şekli müşterinin yükünü tek bir konteyner içinde toplaması ve konteynerin kilitlenerek gemiye yüklenmesi ile gerçekleştirilir. Bu sayede yükün hasar görmesi veya kaybolması riski minimuma indirgenir. Full konteyner taşımacılığı birçok sektörde sıklıkla kullanılır. Özellikle ihracat yapan şirketler ürünlerini hedef ülkelerdeki müşterilerine ulaştırmak için bu yöntemi tercih ederler. Aynı zamanda müşterilerin yükleri gemide diğer müşterilerin yükleri ile karışmaz ve sadece kendi yükleri için belirlenen varış limanına kadar taşınır.
Parsiyel konteyner taşımacılığı (LCL), bir konteynerin tamamının kullanılmadan bir veya birden fazla yük sahibine ait farklı yüklerin aynı konteyner içerisinde taşınmasıdır. Bu tür taşımacılık küçük miktarlarda yükü olan müşteriler için daha ekonomik bir seçenektir. Örneğin bir müşteri tek bir konteynere sığmayacak kadar küçük bir yük göndermek istediğinde parsiyel konteyner taşımacılığına başvurabilir. Bu durumda konteynerin boş kalan kısmı başka müşterilerin yükleri için kullanılır. Böylece tek bir konteynerin tam kapasitesinin kullanılması sağlanarak taşıma maliyetleri azaltılır. Parsiyel konteyner taşımacılığı özellikle küçük veya orta ölçekli işletmeler tarafından tercih edilen bir seçenektir. Ayrıca lojistik maliyetlerini azaltmak isteyen büyük ölçekli işletmeler de bu yöntemi kullanabilirler.
Uluslararası Deniz Taşımacılığı Belgeleri Nelerdir?
Uluslararası deniz taşımacılığı yaparken nakliye sürecinin sorunsuz bir şekilde ilerlemesi için gerekli olan belgeler taraflar arasındaki hak ve yükümlülükleri de göstermektedir ve bir tür sözleşme olarak da düşünülebilir.
ATR Dolaşım Belgesi: Türkiye'nin bir gümrük birliği anlaşması imzaladığı ülkelerle ticaret yaparken kullanılan bir belgedir. ATR belgesi Türkiye'de üretilen veya işlenen malzemelerin gümrük vergisinden muaf olarak AB ülkelerine ihraç edilmesine olanak tanır. Aynı şekilde AB ülkelerinde üretilen veya işlenen malzemelerin Türkiye'ye ithal edilmesi sırasında gümrük vergisi muafiyeti sağlar.
Deniz Konşimentosu: Bir taşımacılık belgesi türüdür ve deniz yoluyla yapılan taşımacılıkta kullanılır. Bir konşimento yükün taşındığı geminin yüklenme limanından varış limanına kadar geçirdiği süre boyunca yükün taşınması için gerekli tüm bilgileri içerir. Ayrıca yük sahibi taşıyıcı ve alıcının haklarını, yükümlülüklerini belirleyen bir sözleşme niteliği taşır. Yük sahibi konşimentoda belirtilen yükü belirtilen limana götüren taşıyıcıya ödeme yapar ve alıcı da yükün teslim alınması için limanda gerekli belgeleri ibraz etmekle yükümlüdür. Taşıma sırasında yükün kaybı veya hasarı durumunda da kullanılır. Yük sahibi hasar veya kayıp durumunda taşıyıcıya talepte bulunabilir ve konşimento hasar veya kaybın ne zaman ve nerede meydana geldiğine dair bilgi sağlayarak talebin kabul edilmesine yardımcı olur.
Eur.1 Belgesi: Bir malın Avrupa Birliği (AB) ülkeleri arasında serbest dolaşımını sağlamak için kullanılan ticari bir belgedir. Bu belge AB ile Gümrük Tarife Kontenjanları ve Özel Ticaret Anlaşmaları bulunan ülkeler arasında yapılan ticarette kullanılır. EUR.1 Dolaşım Sertifikası belirli bir malın AB üyesi bir ülkeden ihraç edildiğini ve ihraç edilen malın menşe ülkesinin AB üyesi olduğunu belirtir ve malın ithal edildiği ülke tarafından kabul edilirse ithalinde gümrük vergilerinden muafiyet sağlanır veya vergilerin düşürülmesine izin verilir.
Menşei Şahadetnamesi: Bu belge söz konusu malın hangi ülke, hangi şehir veya hangi bölgede üretildiğine dair bilgi verir ve bu bilginin doğruluğunu onaylar. Menşei Şahadetnamesi ihracat ve ithalat işlemlerinde kullanılır. Özellikle ülkeler arasındaki ticari ilişkilerde ithal edilen ürünlerin üretildiği yere dair bilgi alınması ve doğrulanması önemlidir. Bu nedenle Menşei Şahadetnamesi belgesi ürünlerin güvenilirliğini ve kalitesini garanti altına almak için gereklidir.
-Tercihli Menşe Şahadetnamesi: İki veya daha fazla ülke arasında imzalanan bir serbest ticaret anlaşması kapsamında bir ürünün tercihli koşullar altında ticaretini gerçekleştirmek için verilen menşe belgesidir. Ayrıca ürünün üretildiği ülkenin serbest ticaret anlaşmasında belirtilen kriterleri karşıladığını ve anlaşmanın ilgili hükümleri çerçevesinde vergi avantajlarından yararlanabileceğini doğrular. Tercihli Menşe Şahadetnamesi ürünün ithal edildiği ülkede tercihli vergi oranlarını uygulayabilmek için gereklidir.
-Tercihsiz Menşe Şahadetnamesi: Bir ürünün hangi ülkede üretildiğini doğrulayan ancak tercihli bir muamele için gerekli olan bir serbest ticaret anlaşması kapsamında verilmeyen menşe belgesidir. Tercihsiz Menşe Şahadetnamesi ürünün hangi ülkede üretildiğini belirterek ürünün ithal edildiği ülkede gümrük vergilerinin doğru bir şekilde hesaplanmasına yardımcı olur. Bu belge ürünün tercihli muameleden yararlanamayacağını belirtir ve sadece ürünün üretildiği ülkeyi doğrular.
